ÖZDEN, Dursun; (d: 21.10.1950, Niğde, Türkiye) Araştırmacı Gazeteci, Gezi Yazarı, Şair, Belgeselci.
Yaşamı:
Niğde’nin Ulukışla ilçesine bağlı Beyağıl Köyü’nde doğdu (21.10.1950). Yoksul bir ailenin çocuğu olan Özden; ilkokulu köyünde, ortaokulu Ulukışla’da ve yatılı okuduğu Niğde Lisesi’ni bitirdi. İşletme ve Jeodezi (Haritacılık) eğitimi aldı. AÜ. Basın ve Halkla İlişkileri bitirdi. 1975’de Politika Gazetesi ve İSTA Haber Ajansı Kocaeli Muhabiri olarak gazeteciliğe başlası. Özden; Yol-iş Sendikası Kocaeli Şube Başkanlığı yaptı (1976). Uygur Karızları, Mekke Su Yolları, Kutsal Su Zemzem ve Anadolu Su Medeniyeti, Anadolu Karızları, Han Duvarları, Uygarlık Burcu Bergama belgeselleri çekti. Sibirya Şamanları, Afrika’da Sünnetli Kızlar, Ayan Oros Keşişleri, 1996’da Küba’nın efsanevi lideri Fidel Castro ile Atatürk hakkında yaptığı röportajı, basında büyük yankı uyandırdı. Özden, dünyanın farklı ülkelerinde yapılan UNESCO-IHP Dünya Su Forumu toplantılarında, çok kez Türkiye’yi temsil etti. Su Kültürü konusunda araştırmalar yapan Özden; Dünyadaki yeraltı su kanalları sistemi KARIZ Kanalları küresel tarihi, ekolojisi, çağdaş kullanımı ve Anadolu Su Medeniyeti üzerine yaptığı araştırmalar ile UNESCO-IHP Dünya Su Forumlarında dikkat çekti. Bu konuda yazdığı kitapları ve belgesel filmleri ile su kullanım bilinci ve suyun stratejik önemini vurguladı. Gittiği 99 ülkede tanık olduğu kültür, doğa ve insan manzaralarından esinlendi ve bu zengin miraslar, yazılarının ve şiirinin özü-teması oldu. Bazı belgesel ve şiir dalında yapılan yarışmalarda seçici kurul üyesi olan Özden; Tv kanallarında ve radyolarda, gezi programı hazırladı ve sundu. Belgesel film danışmanlığı, metin yazarlığı, yönetmenlik ve yapımcılık yaptı. İstanbul Sinematek Derneği, Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü, IGL-STFA, Tekfen, İstanbul Haber Ajansı, Anadolu Ajansı, Milliyet Haber Ajansı, Doğan Haber Ajansı, Politika, Cumhuriyet Gezi, Milliyet, Assa-Irada, Azernews, Daily News Travel ve Bizim Gazete’de çalıştı. Özden; Uluslararası Turizm Yazarları ve Gazeteciler Federasyonu (FIJET), Gezginler Kulübü, Niğde Dernekler Federasyonu, Türkiye Yazarlar Sendikası, Dünya PEN Yazarlar Merkezi üyesi; Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği (TASCA) ve BESAM kurucu üyesi, Belgesel Sinemacılar Meslek Birliği Denetim Kurulu Başkanlığı yaptı. İLESAM, Basın Konseyi ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi olan Özden; “Yoleri Yapım” şirketi adına, dış yapımcı ve yönetmen olarak çalıştı. TRT Belgesel Kanalı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve bazı Belediyeler adına belgeseller çekti. Özden; milliyetblog.com, sonmedya.com.tr, turizminsesi.com, ekonomidunya.com, istanbulgazetesi.com.tr gibi web sitelerinde köşe yazarıdır. Sarı basın kartı sahibi olan Özden; Milliyet Sanat, Tempo, Focus, Touristica, Varan’la Yol Boyunca, Çalı, Çıtlık, Söylem, Aykırı Sanat, Türk Dili Dergisi, Kar, Kıyı, Papirüs, Berfin Bahar, Akpınar, Turizmin Sesi Dergisi’nde yazdı ve Daily İstanbul Gazetesi’nde, “Modern Seyyah” başlığı ile gezi yazıları yazıyor. Ülkeleri, kentleri ve alternatif turizm potansiyeli olan yer ve kültürleri keşfediyor, belgeliyor ve tanıtıyor…
Eserleri:
Gökkuşağı Tarlası (Şiir), Endüstriyel Demokrasi-Meşru İtaatsizlik (Deneme-Araştırma), Sendikal Kriz (Araştırma-İnceleme), Yeni Zamanlar Dervişi-Onat Kutlar (Şiir), Sevginin Uçları (Şiir), Okudukça (Deneme, Köşe yazıları), Kanayan Türkü (Şiir), Türküler Kanamasın (Makedonca 3 kitap)(Şiir), Küba Uzak Değil (Anı, gezi), Dudak İzi (Şiir), Çağdaş Öykü Seçkileri (Antoloji), Yitik Zaman Işığı (Şiir), Yüreğimin Açkısı (Deneme), Yalansız Cennet Küba (Gezi rehberi), Uygur Karızlarına Yolculuk (Gezi, inceleme), Galina’nın Nazım’ı (Gezi, Söyleşi, araştırma), Ateşli Al Atlar (İngilizce – şiir), Kuşatılmış Yazılar (Deneme, inceleme), Uygur Karızları (Belgesel film), Turfan Karız Cenneti (Belgesel araştırma, röportaj), Uygarlık Köprüsü-Anadolu Karızları (Belgesel film), Anadolu Su Medeniyeti (13 bölüm), (Belgesel film), Kutsal Su Zemzem (7 bölüm), (Belgesel film), Mekke Su Yolları (Belgesel film), İbn-i Batuta’nın İzinde (Belgesel araştırma, gezi), Tuva Kam Kültürü (Belgesel film), 6 Mayıs (Belgesel Film, Röportaj), Kutsal Emanetler / Sıkıntılı Seneler (Belgesel araştırma), Kar ile Kor (Hasan Dağı Belgeseli), Nazım’la Sibirya 10 Adım (Belgesel Film- gezi), Lilith Tabletleri (Şiir), Han Duvarları (Belgesel film), Han Duvarları-2 (Şiirin Yol Öyküsü), Galina’nın Nazım’ı-2(Araştırma, röportaj), Karanlığa Karşı Yürüyen Adam Nazım Hikmet (Belgesel araştırma, röportaj), Uygarlık Harikası Karızlar (Araştırma, inceleme), Kam Kültürü Şamanizm (Belgesel araştırma), Uygarlık Burcu Bergama (Belgesel film-araştırma), Afrika’nın Efendisi Tuaregler (Araştırma), Mübadele Acısı (Röportaj, belgesel araştırma), Tunalı Gül Baba (Belgesel araştırma), Maçka’dan Maçin’e (Belgesel araştırma), Dünyada Atatürk İzleri (Araştırma), Türk Fideller- Fidel’in Öyküsü (Röportaj), Uygarlık Burcu Bergama (Belgesel film), Seyyah-ı Şaman (Gezi yazıları, Dünyanın 99 Hali), Bergama Güzellemesi (Araştırma, Röportaj), Şiir Bayramı (şiir), Şiir Atlı Süvari (şiir), Batı Kilikya Kuvvayı Milliye Müfrezeleri (Araştırma), İstanbul’un Sırdaş Kimliği-Taksim Anıtı / Milli Mücadelede Sovyetler Birliği Yardımları (Araştırma).
Ödülleri:
Niğde Lisesi, Cumhuriyet Şiir Ödülü (1969), Kurtuluş Gazetesi, Dünya Barış Günü Şiir Ödülü (1971), Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü, Kalifiye İşçi Ödülü (1975), T. Yol-İş Sendikası, Sendikal Birlik Ödülü (1976), Sofya Radyosu, Dimitry Blaguev Öykü Ödülü (1977), IGL-STFA, Kalifiye Teknik Eleman Başarı Ödülü (1988), Küba Guayasamin Vakfı, Latin Amerika Edebiyat Ödülü (1996), Ortadoğu Yazarlar Birliği, El Cahez Şiir Ödülü (1999), Adana Aykırı Sanat Dergisi, 8. Ulusal Şiir Ödülü (2000), A. Biographical Institüte (ABI), Kültürel Araştırma Ödülü (2000), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Yerel Basın Ödülü (2001), Umman Turizm Bakanlığı, Sultan Kabus 30. Yıl Ödülü (2002), Tunus Turizm Bakanlığı, Altın Palmiye Ödülü (2003), Azerbaycan Yazıcılar Birliği, Kılınç & Kalem Ödülü (2004), Suriye Turizm Bakanlığı, İpek Yolu Ödülü (2005), Çin, Uygur-Sincan Eyaleti, Karız Araştırma Enstitüsü Ödülü (2005), Mersin- Yenice Belediyesi, Dünya Barış Şiirleri Ödülü (2006), Rusya- Votkinsk Belediyesi, Çaykovski Dostluk Ödülü (2006), Azerbaycan Yüksek İlimler Akademisi, Türk Dünyası Araştırma Ödülü (2006), Malezya Turizm Bakanlığı, Pasifik Renkleri Ödülü (2007), Sudan-Uluslararası Afrika Kültür ve Araştırma Merkezi (ICAS), Kardeşlik Ödülü (2009), Çin Halk Cumhuriyeti, Yazarlar Birliği Dostluk Ödülü (2009), İran-Yazd (UNESCO/ IHP), Qanat-Karız Araştırma Ödülü, (2012), İstanbul Kar Dergisi, Gezi Edebiyatı Ödülü (2013), Rusya-Tuva, Dokuz Gök Şamanlar Birliği, Kam Kültürü Araştırma Ödülü (2014), Marmaris Kalımerhaba Kültür Merkezi, 1 Eylül Dünya Barış Günü Ödülü (2015), Osmaniye, Anadolu Halk Kültürü Araştırma Enstitüsü, Belgesel Film Ödülü (2015), Konya Aydınlar Ocağı, Seyyah-ı Şaman Ödülü (2016), Ordu-Ünye Belediyesi, Yunus Emre Ödülü (2017), Ankara Üniversitesi-DTCF, Türk Lehçeleri Araştırma Ödülü (2018), Bergama Belediyesi, Pergoman Belgesel Ödülü (2018), İzmit Belediyesi, Atatürk Araştırma Ödülü (2019) aldı.
Adres: Dursun Özden, P. O. Box: 10 (34431), Beyoğlu-İstanbul-Türkiye www.dursunozden.com.tr
