Yeni bir belgeselin önalan çalışmasını yapmak üzere, Sofya’da idim. Bulgaristan PEN Yazarlar Merkezi başkanı BAYKO LAMBOVSKI ve Nazım’ın arkadaşı BİLAL ŞEN (93) ile birlikte idim. Havadan sudan konuştuk… Kapı komşumuz Bulgaristan, Güneydoğu Avrupa’da yer alan, Karadeniz’e kıyısı olan, Balkan yarımadasının doğu bölümünde yer alır. Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Makedonya ve Türkiye ile sınır komşusudur.
2004’de Nato, 2007’de Avrupa’nın sabit üyesi olarak kabul edilmiştir.
Bulgaristan’ın başkenti Sofya’dır. Balkanların Paris’i diye anılır. Burası ve diğer Bulgaristan şehirlerinde bulunan kilise ve manastırlar, ülkenin önemli tarihi zenginlikleri, önemli turistik değerleridir. Bunlardan biri tarihi Sveti Aleksandır Nevski katedralidir diğeri Meçhul Asker Anıtı”dır
Sofya”nın turizm açısından özel yerleri arasında şunlar var: Vitoşa dağı, Zapaden Park, Yujen Park, Borisova Gradina, Pançarevsko, ezero, Vırtopo parkı, Vitoşa parkı, Lülin dağı, İskır nehri kıyıları… Bu yerler kayak ve dağcılığın gelişimi bakımından oldukça elverişli.
Diğer önemli Bulgaristan şehirleri; Varna, Burgaz, Plevne, Filibe, Rusçuk, Silistre’dir.
Varna, Bulgaristan’ın en gözde turizm şehridir. Varna’da toplam altı üniversite bulunmaktadır. Karadeniz’in sahil kesiminde yer alan Varna plajları ve tatil beldeleri ile turistleri kendine çekmektedir. Aynı zamanda en pahalı Bulgaristan şehridir. Varna’da gece hayatı da hareketli geçmektedir.
Bulgaristan”da Eğlence:
Bulgaristan”da eğlencenin en hat safasını yaşayabilirsiniz. Bulgaristan sizlere çok güzel bir tatil imkanı sunmakla birlikte çok eğlenceli bir tatilde sunmaktadır. Dans severler, kıvrak dansları ile dansı bir kere daha seveceksiniz. Sofya dansları yöresel kıyafetlerle yapılan dans gösterileride sizi kendinizden geçirebilir.
Bulgaristan”da Yemek:
Bulgarlar, damak zevklerine çok düşkün bir millettir. Bu bakımdan her şeyden memnun kalacağınız gibi yemek yemektende memnun kalacaksınız. Bulgaristan’da üretilen şaraplar Bulgaristan başkenti olan Sofya’da da en çok tüketilen içecek listesindedir.
Bulgaristan”da Kayak:
Yüksek dağlık tatil beldeleri, bakımlı pistleri ve düşük fiyatları ile dört bir yandan kayak severleri kendine çekmekte, artan sayıda kayakçıyla dolup taşmaktadır. En gelişmiş ve en rağbet edileni ile önemli Bulgaristan şehirleri arasında yer alan Pamporovo, denizden 1650 m. yüksekliğe sahiptir ve Doğu Avrupa ”nın en önemli kayak beldelerinden biridir. Pamporovo da kışlar son derece yumuşak geçer. Kar kalınlığı ortalama 1.50 m civarındadır.
Bulgaristan’ın coğrafi yapısı: Ülke topraklarının büyük bölümü dağlarla çevrilidir. Güney Bulgaristan’da Rodop ve Rila sıradağları yer alır.Tuna ve meriç nehirleri başlıca nehirleridir. Tuna nehri aynı zamanda Romanya-Bulgaristan sınırını oluşturur.
Tarım: Bulgaristan oldukça yüksek oranda (% 43) tarım alanına sahiptir. Tuna Nehri kıyıları Bulgaristan’ın en verimli yeridir. Burada buğday, mısır, ayçiçeği, şekerpancarı ve tütün üretilir. Üretilen pamuk tekstil sanayisi için elverişlidir. Tütün yüksek kalitede olup ihracat için yetiştirilir. Üretilen gül yağı parfüm sanayinde önemlidir.
Ulaşım: Ulaştırma çok gelişmiştir. Osmanlılar devrinde yapılan demiryolları ve modern karayolları ile komşu ülkelerine bağlıdır.
Ekonomi: Kimya sanayi çok gelişmiş olup, azot, boya, plastik, eczacılık ürünleri ve antibiyotik imal edilir. Başlıca maden çıkarılan Bulgaristan Şehirleri, Burgaz ve Varna’da pik demir üretilir.Stara Planina bölgesinde çinko, kurşun üretilir.
Ticaret: Bulgaristan ticaretini daha ziyade Doğu bloku ile yapmaktadır. Bu ülkeden gelip geçen Tırlardan ve Avrupa’da çalışıp izne gelen Türklerden büyük bir gelir sağlamaktadır.Kimyevi maddeler, elektrik ve elektrik ürünleri ihraç etmektedir.
“ATATÜRK KALBİNİ BULGARİSTAN”DA BIRAKTI”
Atatürk’ün bulgar aşkı belgesel oldu. Sofya merkezli International Film Service tarafından yapılan belgesel filmde, “Atatürk”ün Bulgaristan”a duyduğu sevgi ve Bulgar kızı Dimitrina Kovaçeva”ya duyduğu aşk” anlatılıyor. Atatürk”ün Bulgar sevgilisi ile olan ilişkisini anlatan belgesel, Bulgar basını tarafından da yakından takip ediliyor. Atatürk”ün sevgilisine neden kavuşamadığı da anlatılıyor.
Bulgaristan Türkleri: Filibe, Kırcaali, Mestanlı , Varna ve Plevne’de çok sayıdaBulgaristan Türkleri yaşamaktadır.
Ülkemize, Bulgaristan Göçmenleri, Cumhuriyetin kurulmasını izleyen yıllarda Anadolu’ya göç etmişlerdir. Bulgaristan’dan göçler aralıklarla 1989 yılına kadar sürmüştür. Bulgaristan Göçmenleri, Cumhuriyet döneminde Bulgaristan”dan ülkeye gelen toplam göçmenlerin % 48’ini oluşturur.
Ülkemizde çok sayıda, 1984’de Bulgaristan’daki komünist yönetimin Bulgarlaştırmak istemesi üzerine, her türlü hakkını savunmak üzere mücadele eden, dinini ve milliyetini terk etmeyen, Türk Dünyası’nın ayrılmaz parçası Bulgaristan Türkleri yaşamaktadır.
www.dursunozden.com.tr
Uzun bir tarihe sahip Avrupa başkentlerinden biri Sofya, Bulgaristan’ın başkentidir. Sofya ülkenin 28 kentinden biridir. Bulgaristan’ın batısında yükselen başkent, Vitosha Dağı eteklerindeki, her tarafı dağlarla çevrili geniş Sofya Vadisi’nde yer alır. Şehrin içinden birkaç küçük nehir geçer. Ülkenin finans merkezi olan Sofya, Bulgaristan ekonomisinin kalbidir. Bulgaristan Ulusal Bankası ve Bulgaristan Borsası ülkenin en büyük kenti olan Sofya’dadır.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra yeniden inşa edilen Sofya, farklılıklar gösteren bir mimari yapıya sahiptir. Kentte Neo-Barok, Neo-Rönesans ve “Viyana Secession” dönemine ait mimari eserler yer alır. Çok sayıda müze ve eklektik mimari yapı Sofya’nın ihtişamlı görüntüsünü oluşturur.
Kent merkezinde bulunan Sveta Nedelya Katedrali, kentin sembollerinden biridir. Duvarları süslemeli bu kilisenin muhteşem bir kubbesi vardır.
Vasil Levski Bulvarı’nda yer alan Alexander Battenberg Mozalesi, kentte bulunan görkemli Neo-Barok yapılardandır.
Eski Osmanlı hamamlarından birinin yanında yer alan Tsentralnata Banya (Merkez Hamamları), seramik mozaiklerle süslenmiş, renkli cepheleriyle dikkat çeker.
Sofya’nın merkezinde bulunan Arkeoloji Müzesi, Bukuk Djami (Büyük Cami)’de sergilenen ve Sofya tarihini gözler önüne seren zengin bir koleksiyona sahiptir. Sergideki Roma ve Yunan parçalar ile ilgili, hem İngilizce hem de Bulgarca yazılı bilgiler bulunur. Boyana Residence’da yer alan Ulusal Tarih Müzesi, Cherni Vrah Bulvarı üzerindeki Earth and Man (Yeryüzü ve İnsan) Müzesi, Tsar Osvoboditel Bulvarı’nda yer alan Ulusal Tabiat Bilimleri Müzesi, Etnografya Müzesi ve Alexander Nevsky’nin altında yer alan Alexander Nevsky Crypt, Sofya’nın en önemli müzeleridir.
Vitosha Bulvarı’nın üst kısmında yer alan Ulusal Kültür Sarayı, Güney Doğu Avrupa’nın en büyük kongre, konferans ve toplantı salonudur. 123.000 m2’lik bir alan üzerinde bulunan bu kompleks, her yıl düzenlenen Sofya Film Festivali’ne ev sahipliği yapar.
Kent Parkı’nda yer alan Ivanov Vazov Ulusal Tiyatrosu, ülkenin en eski ve en önemli tiyatrosudur.
Vasil Levski Bulvarı’nda yer alan Bulgaristan Ulusal Opera ve Bale Evi, kentteki ilk Neo-Barok mimarilerdendir. Bu yapı, 1892 yılında inşa edilmiştir.
Önceki Kraliyet Sarayı’nda yer alan Ulusal Sanat Galerisi, Ulusal Yabancı Sanat Galerisi, (National Gallery for Foreign Art) ve Sofya Kent Sanat Galerisi kentteki başlıca önemli galerilerdendir.
Sofya eğlence yaşamı çok yönlüdür. Spor aktiviteleri, eğlence mekanları ve parklar çok çeşitli alternatifler sunar. Borissova Gradina Parkı’nda açık havada tenis oynamak, büyük yüzme havuzlarında yüzmek, at binmek ya da İskar Gölü’nde yelkenli keyfi sürmek popüler aktivitelerdendir.
Zaimov Parkı, Borisova Parkı, Yuzhen (Güney) Parkı ve Patilantsi Tema Parkı dinlenmek için mükemmel yerlerdir.
Sofya mutfağı, ulusal ve uluslararası lezzetleriyle oldukça zengindir. Kentte her kategoriden restorana rastlamak mümkün. Balık ve vejetaryen yemekleri, fastfood ve pizza çeşitleri, kent mutfağında ön sıralarda yer alır. Dünya mutfağı (Akdeniz, Avrupa, Amerika mutfaklarından Orta Doğu ve Asya mutfaklarına kadar) en lezzetli örnekleriyle tüm kent restoranlarında yerini almıştır.
Sebze, et, sarımsak, soğan, yağ ve baharat çeşitleri, Sofya mutfağının en önemli malzemeleridir. Kent mutfağı, komşuları Türkiye ve Yunanistan’dan fazlasıyla etkilenmiştir. Sarmi (sarma), mousakka (musakka) ve baklava en sevilen yiyeceklerdendir.
Shopska salata (doğranmış domates, salatalık, soğan ve biber), sirene (Bulgaristan beyaz peyniri), snezhanka (içine salatalık, ceviz ve sarımsak doğranmış yoğun kremalı yoğurt), bob chorba (fasulye çorbası), tarator (soğuk yoğurt ve salatalık çorbası), kavarma (et ve sebze haşlama), gyuvech (etli ve sebzeli güveç), kyufteta (baharatlı ve etli köfte), chushki byurek (içi peynir ve yumurtayla doldurulmuş ve kızartılmış biberler) yerel mutfağın başlıca lezzetleridir.
Bulgaristan’a özgü ürünler ve hediyelik eşyaların yanı sıra, ünlü Avrupa giyim markaları, kozmetik ürünler, ayakkabılar ve elektronik eşyalar Sofya alışveriş dünyasının en popüler ürünleri arasında yer alır.
Çeşit çeşit mağaza ve dükkanın yer aldığı; Vitosha Bulvarı ile Graf Ignatiev, Rakovski, Pirotska ve Assen II caddeleri en popüler alışveriş yerleridir.
100’den fazla taze yiyecek dükkanının yer aldığı Maria Luiza Bulvarı’ndaki Central Halls (Merkez Binaları), yiyecek alışverişi için en önemli yerlerdir.
www.dursunozden.com.tr