üsküp güzellemesi
koru-moru, ohri şiir akşamları yangını, gönlü gölkuşu
ateşli al atlar sevdasında, aksakal türküler kanamasın
kaç yüzyıl geçti-bayram, kına gecesi türküleri hüzünlü
utku öncesi, kızılcık değil, kan şerbeti içtik son seferde
ve kızıl-partizan necip siperde, torunu yitik lili her yerde
artık, üsküp radyosunda; lili marlen şarkısı söylenmiyor
zelzele artığı kırık saat ve tütün sarısı yanık kent üsküp
kaç çift kem göz baktı sana? kaç çift el dokundu? inmez
kaç çift ayak adımladı yol geçen hanı yüreğini? bilinmez
semada-semahta, ıslak rayda dönen teker, dönek dünya
ahh!.. gönül yazım dediğin, sırdaşlık ve güven kırık rafda
hani bizim özelimizdi, sevgide odaklandığımız, son hafta
el yordamıyla, dünya gözüyle, yöneldiğimiz kutsal safda
kızıl elma caddesi’nde, yenik düşler ütopyamızdı oysa
sağım kör şeytan, sol yanımda su perisi ıslak yanımızdı
şafağın morunda, tan çiçeği taç yaprağını, öpen bendim
son güzde, salı ertesi irkildim, yandım ve özüme döndüm
kar ile kor içsel sızım, kan gülü balkan falı-kara alın yazım
söyle can neredeyim, neyim? nefsim, nefesim, kırık sazım
şar dağı’nın öte yüzü vardar, ey erenler piri baba haydar
yolcuyum, gönül kapın kilitli, gölgen mola yeri, evren dar
ateşkahda yanarım, kanarım, hem ağlarım-hem gülerim
he hey de, heyyy!.. sırdaş sevinin şinanayı, hop tirinom
o kutsal şaman otağında, ak gülü özleyen, deli bülbül
asla yanma-yalana kanma, ağlama emi, sen hep gül.
dursun özden
Üsküp Güzellemesi şiirine esin kaynağı olan Vardar Irmağı, Vardar Ovası ve Şar Dağı güzellerine selam olsun… Makedonya’da Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk öylesine sevgi ve saygı görüyor ki, yürürken herhangi bir yerde O’nun fotoğrafını görmeniz işten bile değil. Sanki yurtdışında değil de, Türkiye’de gibi hissediyorsunuz. Türk olduğunuzu öğrenince akıcı Türkçeleriyle sizinle koyu bir sohbete dalan Makedonyalı “Türkler”, Atatürk’ü gözleri ışıldayarak yad ediyorlar.
Makedonya’da yaşayan Türk asıllı vatandaşlar, Mustafa Kemal Atatürk’ün Manastır Askeri İdadisi’nde eğitim görmesiyle övünüyorlar. Manastır, bugünkü Makedonya sınırları içerisinde, ülkenin ikinci büyük şehri olma özelliğine sahip.
Vodno Dağı’na çıkıp Üsküp’ü izlerken Atatürk’ün kim bilir kaç kez bu manzarayı seyrettiğini düşündüm.
Atatürk’ün sevdiği Vardar Ovası Türküsü’ne konu olan manzaraya baktım. İşte karşımda Vardar Nehri, Vardar Ovası ve de Şar Dağı!
Vardar Ovası Türküsü’nün sözlerini anımsadım.
“Maya Dağ’dan kalkan kazlar,
Al topuklu beyaz kızlar,
Yarimin yüreği sızlar,
Eğlenemem aldanamam,
Ben bu yerlerde duramam,
Vardar Ovası, Vardar Ovası,
Kazanamadım sıla parası
Maya Dağ’ın yıldızıyım
Ben annemin bir kızıyım
Efendimin sağ gözüyüm”
Vardar Ovası, Vardar Nehri de karşımdaydı ama Maya Dağı yoktu. Sonradan anladım, aslında Maya Dağı derken Şar Dağı kastediliyordu. Dilden dile dolaşarak “Şar Dağı” olmuştu “Maya Dağı”!
Kazlar aslında karşımdaki Şar Dağı’ndan kalkıp havada süzülerek uçtuktan sonra Vardar Ovası’na iniyordu. O al topuklu kızlar da bu yörenin pamuk tenli kızlarıydı.
Vardar Ovası Türküsü’nün hikayesini “görmek” için Üsküp’e gelin! İşte Üsküp’e gelişinize bir neden daha!
