Türk Kültürünün ve dil bayrağımız Türkçenin özdünsüz savunucusu olan büyük Türk şairi Nazım Hikmet; 15 Ocak 1902’de Selanik’te doğdu… Ve o hep yaşıyor… Dursun Özden’in çekmekte olduğu Nazım belgeseli ve kitabı, izleyicilerle ve okurlarıyla buluşmasına az kaldı…
Araştırmacı yazar, şair ve belgeselci Dursun Özden, Nazım’ın izini sürmeye devam ediyor…
Nazım’ın sevgili doktoru Galina ile Votkinsk’deki evinde Eylül 2006’da buluşup, onunla yaptığı özel röportajda; Nazım’ın bilinmeyen yönlerini ilk kez belgeleyen Dursun Özden ile 3 Kasım 2006’da Bakü’de tanıştım. Özden benimle ve öteki Nazım dostlarıyla, Nazım hakkında röportaj yaptı. Bu çalışması daha sonra; “Galina’nın Nazım’ı” adlı kitapla okurlarla buluştu.
Şimdi ise tam 10 yıl sonra, sevgili Özden yeniden Bakü’ye geldi ve beni Azerbaycan Yazıcılar Birliği’ndeki ofisimde ziyaret etti (06.10.2016). Özden bana, Dr. Galina’nın 97. Yaşgününde birlikte olduklarını, onunla yeniden röportaj yaptığını ve Nazım Hikmet belgeseli çekmekte olduğunu anlattı. Ve Özden ile Nazım üzerine yeniden konuştuk…
Nazım Hikmet, babam şair Resul Rıza’nın yakın arkadaşıydı. Nazım, 1920’li yıllarda ilk kez Bakü’ye geldiğinde, babamla henüz tanışmamışlardı. Nazım’ın 1926’da Süleyman Rüstem’in çevirisiyle, Bakü’de ilk şiir kitabı yayınlandı. Bu kitabın adı: “Güneşi İçenlerin Türküsü”. Nazım, 1953’te 30 yıl sonra ikinci kez Bakü’ye geldiğinde, babamla tanıştılar. Ben o zaman çok gençtim. Sonra babamla çok iyi dostlukları oldu. Nazım, Bakü’ye her geldiğinde, bizim evde kalırdı. Ben Nazım ile bizim evde tanıştım. O zaman ilk şiirlerimi yazıyordum. Nazım şiirlerimi beğeniyordu. Biz de Moskova’ya gittiğimizde onun evinde kalırdık. Nazım ile temaslarımız çok oldu. Daha sonraları Nazım ile pek çok kez görüştük. Ondan çok şey öğrendim. Nazım ölünceye dek (1963), dostluğumuz hep sürdü…
Özgürlük, barış, emek, hasret ve sevda şairi Nazım Hikmet her yerde, her koşulda ve yiğitçe, tüm geniş katılımlı toplantılarda, üstelik en yüksek kürsülerden şöyle seslenirdi: “İnce uzun bacakları üzerinde yaylanan ve akan bir yıldız gibi kayan Mustafa Kemal Atatürk ve Asya’dan Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan Anadoluyum ben…
Yaptıklarımdan, yazdıklarımdan ve yaşadıklarımdan pişman olmadım asla… Karacoğlan’dan Yunus Emre’ye, Fuzuli’den Kaşgarlı Mahmut’a, Samed Vurgun’dan Ekber Babayev’e, Necip Fazıl’dan Mehmet Akif’e, Yahya Kemal’den Orhan Veli’ye, Sait Faik’ten, Melih Cevdet’e ve diğerlerine… Türk edebiyatının en usta kalemlerine selam olsun!.. Zengin kültürel mirasımız olan Türkçe okuyan, Türkçe konuşan ve Türkçe yazan bir Türk şairiyim.
Emek eksenli tüm Türk Dünyasında umudumuz, sevdamız, düşlerimiz, ruhumuz, geleneklerimiz, halklarımız, dillerimiz kardeştir. Benim esin kaynağım; Türk masalları, mitolojileri, destanları, efsaneleri ve folklörüdür…” Nazım Hikmet, kimilerine göre (sağ ideolojilere) “Vatan haini, Komünist, Moskova ajanı” iken; kimilerine göre de (sağduyulara ve sol çizgilere) “Vatansever, Devrimci, Sosyalist, İlerici, Proleteryanın şairi, Barış, hasret ve sevda ozanı” olarak algılanırken; Nazım Hikmet içeride ve dışarıda, tüm yaşamı boyunca; Türk dilinin ve Türk kültürünün ödünsüz savaşçısı idi. Bu yönünü az bildiğimiz Nazım; sevgisini sebil eyleyen, bir güçlü nefes ve aksakal bilge dervişti… Gelecekte ve tarihin tüm zamanlarında, Nazım Hikmet bu özellikleriyle hep yaşayacaktır. Böyle biline…
Küba’nın efsanevi lideri Fidel Castro ile Nazım ve Atatürk hakkında röportaj da yapan, dünyanın 99 haline tanıklık eden ve Nazım’ın izinde yürüyen gezgin derviş, şair, sevgili kardeşim Dursun Özden şimdi ise; Havana’dan Moskova’ya, Budapeşte’den Paris’e, Pekin’den Bakü’ye, Berlin’den İstanbul’a uzanan tüm coğrafyalarda; Nazım’ı tanıyan, onunla çalışmış ve onunla aynı saflarda olmuş Nazım dostlarıyla röportaj yaptı, fotoğraf çekti, konuştu ve yeni bir kitap çalışması ile hayatı belgeledi, yeniden… Bu anlamda, Türk okurları çok şanslı… Seni kutluyoruz, başarılar diliyoruz, kolay gelsin sevgili kardeşim Dursun Özden…
Türk vatandaşı Nazım’ın Moskova’daki mütevazi anıt mezarında anlam bulan; “Karanlığa Karşı Yürüyen Adam NAZIM HİKMET” adlı bu kitapla, Dursun Özden’i alkışlıyoruz, yeniden…
ANAR (Muallim) RIZAYEV
Azerbaycan Yazıcılar Birliği Başkanı
(06. 10. 2016, Bakü)